کد مطلب:27675 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

نقش ولايت در نشئه خلوص از ديدگاه امام صادق(ع) چگونه است؟

ابان بن تغلب در روايتي از امام صادق(ع) نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: وقتي خداي سبحان در قيامت همه را جمع كرد، منادي حق ندا ميدهد: «مَن شَهد لااله الاّالله فليدخل الجنة» (اصول كافي2/520)؛ هر كس به وحدانيت خدا شهادت داد، وارد بهشت شود. اين فرمان عمومي و بار عام است.

مفسّر و متمّم اين روايت، حديث شريف ديگري است كه برابر آن امام صادق(ع) به ابان ابن تغلب فرمود: برو در مركز علمي كوفه و اين حديث را براي مردم نقل كن كه هر كس در قيامت بگويد: «لا اله الاّ الله» وارد بهشت ميشود. ابان بن تغلب عرض كرد: اصناف گوناگوني در كوفه هستند، بعضي امامت و ولايت شما را پذيرفته و بعضي نپذيرفتهاند ولي همگان اين كلمه را ميپذيرند؛ چگونه در قيامت هر گوينده «لا اله الاّ الله» اهل بهشت است؟ آن حضرت فرمود: اين سخن را در كوفه منتشر كن، ولي بدان كه در قيامت جز شيعيان ما كسي قادر به گفتن «لا اله الاّ الله» نيست: «اِذ جَمع الله الأوّلَين و الآخِرين يُسلب مِنهم لا اله الا الله اِلا مَن كان عَلي هذا الأمر» (بحار3/12). قيامت، عالم خلوص و حق است اگر كسي موّحد ناب و خالص نبود،درنشئه خلوص به گفتن اين كلمه خالص موفق نيست. آنجا همانند دنيا نيست كه لفظ و زبان در اختبار انسان باشد، خواه مطابق قلب او باشد يا نباشد و خواه عمل، آن را تأييد كند و يا نكند بلكه آن روز انسان سخني را ميگويد كه قلب و عمل وي به او بستهاند. آن روز زبان انسان در اختيار ملكات نفساني اوست، نه در اختيار خود آدمي كه هر چه خواست بگويد.

پس سيره توحيدي، تنها، گفتن «لا اله الاّ الله» نيست بلكه پذيرفتن «لا اله الاّ الله» است با همه مظاهر آن و همه آنچه را كه خداي سبحان به عنوان اسماي حسناي خود ذكر كرد و فرمود: اشراف و افاضه من نسبت به بندگانم از راه اسماي حسني است و بندگان من اگر بخواهند به فيض خاص من بار يابنده از راه اسماي حسني خواهد بود: «و ِلله الأَسماء الحُسني فادعوه بِها» اعراف/180. اسماي حسني مجاري فيض ذات اقدس الهي اند، و امام صادق(ع) فرمود: «نحَن والله الأَسماء الحُسني» (بحار91/6). امامان معصوم (ع) شئون، اشعه و درجات فيضند. خداوند آنان را مجراي فيض قرار داد، نه اين كه فيض خداي سبحان محدود به آنها باشد.

نبي اكرم(ص) مَثَل اعلاي اسماي حسني، بلكه مظهر اسم اعظم است، ازاين رو سيره آن حضرت، كاملترين سيره توحيدي است. ساير ائمه هم از راه عبوديت صالح و خالص، مظهر اسم اعظم الهي شده، داراي چنان سيرهاي هستند. بنابر اين كسي كه از طريق اين مظاهر خاص الهي سير نكند سيره او توحيدي نخواهد بود.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)